Ақынның шын есімі – Мұхаметқали. Әке-шешесі пайғамбар атымен жүру ауыр тиеді деп сәби күнінен "Мұқағали" деп еркелеткен.
1948 жылы ауыл мектебін бітіріп, ҚазМУ-дың филология факультетіне түскен ол оқуын тастап, Шибұт ауылында ауылдық кеңестің хатшысы болып жұмысқа тұрады.
1949 жылы Мұқағали Мақатаевтың "Қырман басында", "Қойшы бала – Әкітай" өлеңдері аудандық "Советтік шекара" газетінде басылып шықты.
Мұқағали Мақатаевтың алғашқы жыр жинағы 33 жасында шыққан. 1964-76 жылдар аралығында сегіз жыр жинағы жарық көрген.
Ақын: – Ең бірінші бақытым – Халқым менің, Соған берем ойымның алтын кенін... Ал екінші бақытым – Тілім менің, Тас жүректі тіліммен тілімдедім... Бақытым бар үшінші – Отан деген, Құдай деген кім десе, Отан дер ем! – деп жырлаған.
Нұрғиса Тілендиев ақынның "Сарыжайлау", "Сөнбейді әже, шырағың", "Кел, еркем, Алатауыңа" өлеңдеріне ән шығарған.
Мақатаевтың "Қара өлеңі" осылай басталып, "Қазақтың қара өлеңі – құдіретім, Онда бір сұмдық сыр бар естілмеген" – деп жалғасады. Өлеңді "Күпі киген қазақтың қара өлеңін, Шекпен жауып, өзіне қайтарамын" – деп аяқтайды.
Ақын Шекспирдің "Сонеттерін", Дантенің "Құдіретті комедиясының" "Тамұқ" деген бөлімін, Уолт Уитменнің өлеңдерін аударды. Онымен қоса Н. Тихонов, Р. Бернс, Ф. Ансари, А. Акопян, А. Исакян, Е Евтушенко, Ф. Моргунның шығармаларын қазақшалады.
Ақын XVIII ғасырдың басында жоңғарларға қарсы шапқан Райымбек батырдың ерлігін жырға қосып, "Райымбек! Райымбек!" атты поэма жазды. Мұқағали қазіргі Райымбек, бұрынғы Нарынқол ауданында дүниеге келген. Райымбек батыр да осы өңірден шыққан.
1999 жылы "Аманат" атты кiтабына Абай атындағы мемлекеттiк сыйлық, сонымен қатаp "Ғасыp ақыны" атағы беpiлдi.